آناتومی زبان انسان

زبان متشکل از دسته ای از ماهیچه هاست که موجب حرکت غذا به سمت مری می‌شود و در بلع غذا کمک می‌کند.

زبان به وسیله بزاق دهان همیشه مرطوب نگهداشته می‌شود و تعداد زیادی عصب و رگ به آن کمک می‌کنند تا حرکت‌های مختلف را انجام دهد.

این عضو با توانایی حرکت به صورت‌های مختلف در تشکیل صداها و صحبت کردن کمک می‌کند. بعضی محققانزبان را به عنوان قویترین ماهیچه بدن انسان می‌شناسند.

زبان مجموعه‌ای از نشانه‌های قراردادی است که به‌وسیله آن مقصود خود را به دیگران می‌رسانیم در زبان‌شناسی به هر واژه یک نشانه می‌گویند. این نشانه‌ها صوتی یا نوشتاری یا اشاره‌ای هستند.

بدین ترتیب زبان انسان به سه بخش تقسیم می‌شود (سه الگوی زبانی انسان):

• زبان گفتاری

زبانی است که نشانه‌های آن صوتی هستند و همه از آغاز زندگی با آن آشنا می‌شوند و هر زبان‌آموزی پیش از ورود به دبستان به خوبی از مهارت سخن گفتن برخوردار است.

• زبان نوشتاری

زبانی است که نشانه‌های آن خطی است. این زبان پس از زبان گفتاری آموزش داده می‌شود.

• زبان اشاره

زبانی است که نشانه‌های آن اشارهای است. این زبان بیشتر برای افراد ناشنوا آموزش داده می‌شود.

زبان انسان، سلول‌های حسگری برای تشخیص پنج مزه شناخته شده دارد. روی این سلول‌ها نیز گیرنده‌های عصبی است که با تماس مواد (غذایی) با آن‌ها، علائمی را از طریق مسیرهای عصبی به مغز منتقل می‌کنند.

در این حالت انسان مزه‌های تلخی، شیرینی و... را درک می‌کند. روی زبان برآمدگی‌هایی هست که پرزهای سلول‌های چشایی را در بر دارند. هر برآمدگی یا پرز دارای چند جوانه چشایی است.

در بین عضلات زبان سه نوع غده سروزی ، موکوسی و مختلط دیده می‌شوند که ترشحات و غدد سروزی به شیار اطراف پرزها و ترشحات دو نوع بعدی به عمق لوزه‌های زبانی تخلیه می‌شوند.

عضلات زبان توسط مخاط (اپی کلیوم سنگفرشی مطبق بعلاوه آستری از بافت همبند) پوشیده شده است. سطح تحتانی زبان صاف ولی سطح فوقانی آن دارای برآمدگیهایی است که پرزهای زبانی نامیده می‌شوند.

تکلم زبانی

ناهنجاری های زبان می تواند قدرت تکلم را دچار اختلال کند.

فرنوم زبانی که بخش که بخش زیرین زبان را به کف دهان وصل می کند، گاهی می تواند باعث برخی مشکلات گفتاری در انسان شود.مثلا در شرایطی که فرنوم زباین کوتاه باشد، اختلال انکیلوگلوسیا یا به طور عامیانه گره خوردگی زبان را باعث شود که این خود باعث اختلال در گفتار می شود.

انواع پرزهای زبان

• پرزهای نخی شکل
• پرزهای قارچی شکل
• پرزهای جامی شکل

زبان می تواند به منبع باکتری تبدیل شود

هماره در هنگام صحبت درباره بهداشت دهان و دندان همه به فکر نخ دندان و مسواک زدن می افتند. ای در حالی است که زبان با داشتن پرزهای خود جای مناسبی برای ازدیاد باکتری هاست. سلامت زبان به طرق مختلف بر سلامت دهان و بدن تاثیر دارد. 

برای پیشگیری از مشکلات جدی مانند عفونت لثه و پوسیدگی دندان نباید زبان به منبع باکتری تبدیل شود بنابراین باید به شستن و پاکیزه نگهداشتن زبان به اندازه پاکیزگی دندان ها اهمیت داده شود.

بیماری های زبان

بیماری های معدودی وجود دارد که ممکن است با زبان همراه باشد ، غالباً بر توانایی بلعیدن یا صحبت کردن به طور عادی تأثیر می گذارد.

برخی از بدو تولد وجود دارند و برخی دیگر ممکن است در اثر عفونت یا قرار گرفتن در معرض مواد محرک سرطان ایجاد شوند.

مهمترین این بیماری ها در زیر نام برده شده اند

• غده تیروئید Aberrant
• کیست مجرای تیروگلوز

• آسیب عصب هیپوگلوز

• سرطان زبان
• فلج عضلات ژنیوگلوئوس
• بیماری آنژیوگلوزیا